Toorn van God
De middeleeuwse medische kennis schoot hopeloos tekort. Men wist niet waar de ziekte door veroorzaakt werd en al helemaal niet hoe zij voorkomen of bestreden kon worden. Nu weten we dat de pest in twee vormen voorkwam: een die door aanraking werd verspreid, en een die overgebracht werd via infectie van de luchtwegen. Ratten en vlooien die op ratten zitten, waren de boosdoeners, zij droegen de bacillen bij zich. Maar in de veertiende eeuw hadden de mensen daar geen idee van. Ratten waren een doodnormaal verschijnsel in de straten en de huizen zaten vooral in de zomer vol met vlooien. Lastig, maar niet onoverkomelijk vonden de middeleeuwers. Aandacht voor hygiëne was er nauwelijks. Waarom zou dat ook, als je geen idee had dat een gebrek aan hygiëne ziektes kon veroorzaken? Over de oorzaak van de pest bestonden de wildste theorieën. Een verwoestende aardbeving, zwavelachtige dampen uit het binnenste der aarde, een reusachtige strijd tussen de planeten en oceanen, van alles werd er bij gehaald. Gentile da Foligno, een beroemde arts uit Perugia, kwam er nog het dichtste bij met zijn verklaring dat de besmetting via de ademhaling werd overgebracht. Maar omdat hij geen idee had van bacillen, die niet met blote oog te zien zijn, geloofde hij dat de lucht werd bedorven door invloeden van de planeten.
|